مسجد قبا در مشهد

در نزدیکی خیابان سی تیر، با ورود به خیابان مسجد قبا مشهد میرزا خرد خان جنگلی، به دری چوبی می رسیم که آجرکاری بالای آن شکوه خاصی داراست. اینجا آتشکده آدریان میباشد؛ نیایشگاهی برای زرتشتیان در قلب طهران که از مجال قاجار به یادگار باقی‌مانده میباشد.

از در که عبور فرمایید، حیاطی خوشگل پیش روی تان قرار می‌گیرد که درختان کاج در هر مکان آن قرار دارا‌هستند. ساختمانی خرد البته باشکوه در قبال شما ظواهر میشود که با ردیف های برافراشته بسیار خوشگل به لحاظ می‌رسد. بین این ساختمان آتشی فروزان جای دارد که از سال ۱۲۹۶ شمسی دراین جا می سوزد و صاحب آدرس مسجد قبا مشهد خانه نیایش های زرتشتیان میباشد.

به میمنت گشوده شدن درهای این آتشکده در روز سوم آذر، سه ساعت و نیم باقی مانده به غروب خورشید، شش پسر و دختر در به عبارتی نقطه و روز، دین سدره‌ پوشانی را به مکان آورده اند؛ آیینی که برای خردسال ها هفت عدد ده ساله برپا می‌شود و از آن با تیتر آرم بیرونی تقلید از دیدگاه زرتشت نیز خاطر می نمایند. حریق آتشکده را نیز بعداز ۲۵ روز از آتشکده یزد آوردند و طی مراسمی ویژه در آدریان گذاشتند.

خصوصیات سازه
مساحت مجموع زمین حدود ۱۳۰۰ مترمربع و بنای مرکزی ۲۰۶ متر مربع می‌ باشد. روبروی سازه مانند آتشگاه یزد حوضی بیضی صورت به قطرهای ۸ و ۴ متر دارااست. ساختمانی با نمای سنگ سپید و کنگره ای در بالای دیوار و شش ردیف که در جلوی در ورودی آن پایین طاقی قرار گرفته ‌اند و رمز ردیف ‌هایی سنگی که هرکدام چهار رمز گاو دارا هستند و گویی آحاد وزن این ساختمان را به دوش می‌کشند از ویژگیهای معماری بنای این آتشکده است. نمای ساختمان مرکزی آتشکده آجرکاری بود البته در سال ۱۳۴۵ آن را با سنگ مرمر پوشاندند.

در نصیب مرکزی بنای نیایشگاه اتاقی چهار گوش سازه گردیده که دیوارهای آن تا طول ۸۰ سانتیمتری بالا آمده‌ اند و بعداز دیوارها، شیشه ‌های یکپارچه و کلفت تا سقف ادامه دارااست. در اتاق، یک کاسه مسی جای دارد که که به آن آفرینگان (مجمر) می ‌گویند، درون آفرینگان (مجمر) کنده‌ ای نیم سوخته و خاکستر اکثری از حریق به مکان باقیمانده و شعله ‌ای باریک میان کاسه، حریق را زنده نگه می دارد.

در برخی از نقشه ها، این سازه با تیتر مسجد زرتشتیان و در بعضی دیگر آتشکده مشخص و معلوم گردیده‌است. خویش زرتشتیان بنای آدریان را به طور معبِد (Mabed) میخوانند و از اسم های دیگر کمتر به کارگیری می نمایند. حریق این آتشکده نیز نزد آن ها به حریق سپندینه (مقدس) دارای شهرت میباشد.

این آتشکده صحیح در مجاورت متوسطه فیروز بهرام جای‌دارد که یکی متوسطه های تاریخی و زرتشتی به حساب می آید و اشخاص دارای اسم و رسم علمی و سیاسی بخش رزرو مسجد قبا مشهد اعظمی در آن به علم آموزی پرداخته اند. هزینه ایجاد کرد این متوسطه نیز به وسیله بهرامجی بیکاجی حمایت گردیده و امروزه در کنار آتشکده آدریان یک کدام از بناهای اصلی زرتشتیان به‌حساب می‌آید.

قسمت های متفاوت
آنچه که در بالا دقت هر کسی را به خویش جلب می نماید دیوار آجرکاری گردیده خارج آتشکده میباشد. درِ ورودی آدریان، چوبی میباشد و بر بالای آن کتیبه ای با سنگ مرمر مشاهده میشود که دو فرشته آن را در چنگ گرفته اند. سال تشکیل داد سازه در‌این کتیبه آمده میباشد: خشنوتره اهور همگی مزدا ۱۲۸۶ (خشنوتره به معنای خشنودی اهورا مزداست و نخستِ بیشتر نیایش های زرتشتیان از آن ذکر شده می‌گردد.)

محوطه تراس
در سمت راست درِ مهم نیایشگاه آدریان، رویه پله‌ ای جای‌دارد که به طبقه دوم میرسد و واحد سرایداری آدریان در آن میباشد. سمت چپ، دفتر کار نیایشگاه آدریان واقع شد‌ه‌است که ایفا هماهنگی‌ های ما یحتاج را برای بازدید از آدریان را بر ذمه داراست. برای موعظه گردشگران، موبدان نیز در آتشکده حضور دارا‌هستند. در ایوان درختان کاج شماره تلفن مسجد قبا مشهد چشم می شوند. چیدمان آبگینه و ساختمان چیزی مشابه به آتشکده یزد میباشد و تا حدی ساختار آن را در ذهن تداعی می نماید. ممکن میباشد در تراس نیایشگاه آدریان میوه های فصل را به طور نصیب گردیده در سینی ملاحظه کنید که برای پذیرایی از نمازگزاران فراهم گردیده اند.

فقط مسجد در اندونزی و آسیای جنوب شرقی بلندمرتبه‌خیس مسجد قبا مشهد از استقلال، بر طبق مساحت مسجد گران قدر جاوه مرکزی میباشد. این مسجد دارنده معماری متمایز با سه ساختمان U صورت با گنبدی در میانه میباشد. تراس مسجد دارنده شش چتر هیدرولیک میباشد که به اصول شش گانه ایمان اشاره دارااست. مسجد گرانقدر جاوه یک کدام از مساجد تعالی عالم میباشد که تجهیزات اقامتی برای اقامت زائران در شب دارااست. در غایت، شاید دیده‌گیرترین خصوصیت این مسجد سقف آن باشد که مشابه یک منزل سنتی جاوه‌ای میباشد و نشان ترفیع به پردیس برای هرکسی میباشد که از معبود برکت میخواهد.

مسجد فیصل آدرس مسجد قبا مشهد در پاکستان

مسجد فیصل با مساحت 130000 متر مربع، حداکثر گنجایش 300000 نفر را دارااست و برای بازدید از مسجدهای پر اسم و رسم و تعالی جهان، یکی زیباترین جای ‌ها و بلندمرتبه‌ترین مسجد پاکستان میباشد. پاد شاه ایالات متحده عربی سعودی فیصل بن عبدالعزیز، مسئول پناه مالی ایجاد کرد این مسجد بوده و به همین عامل اسم مسجد، فیصل گذارده گردیده است و بعداز تشکیل داد در سال 1986 این مسجد تا سال 1993 بلندمرتبه‌ترین مسجد عالم بود.

مسجد امام محمد بن عبدالوهاب در قطر
این مسجد به اسم نهاد‌گذار وهابیت، امام محمد رزرو مسجد قبا مشهد بن عبدالوهاب اسم گرفته و مسجد ملی قطر میباشد. عمر این مسجد به سال 2011 برمی‌شود و مساحت آن 175164 متر مربع میباشد. البته با وجود اینکه مساحت بسیار بزرگی داراست، فقط گنجایش تایید 30هزار نفر را داراست. ضمن این مسجد عبدالوهاب دارنده 3 در اساسی و 17 ورودی جانبی با 65 گنبد میباشد. دیدنی این‌جاست که با وجود این‌که‌این مسجد در سال 2011 تشکیل شده، اتفاقات دعوا‌برانگیز متعددی پیرامون آن صورت داده میباشد. برخی از آن‌ها مشمول ممنوعیت ورود پدر و مادر دارنده فرزند به مسجد در هنگام تراویح، انکار حادثه ها 11 سپتامبر بوسیله واعظان و دعوت به نقطه نهایی دادن به یهودیان، مسیحیان و شیعه‌ها در یک‌سری شماره تلفن مسجد قبا مشهد مناسبت متفاوت میباشد.

مسجد حنانه نجف مسجدی دارای شهرت و تاریخی مسجد قبا مشهد می باشد که نقل قول های بسیاری در مورد آن وجود دارااست. بسیاری از مسلمان ها سالانه به مرز و بوم عراق سفر می کنند تا در جوار بارگاه امامان خود آرام بگیرند. زیارت و عبادت بزرگترین عامل ورود مسافران و زائران به‌این کشور می‌باشد. با این وجود جاذبه های تاریخی، مذهبی و تفریحی اکثری در عراق وجود دارد که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود. مسجد حنانه نجف نیز یکی‌از این جاذبه هاست که فضای مذهبی و تاریخی آن قابلیت و امکان و مسجد قبا مشهد قابلیت ماجراجویی و آشنایی با تاریخ دیرین این میهن را در کنار زیارتی متانت نصیب به شما هدیه خواهد داد. در ادامه این نوشته‌ی علمی با این مسجد معروف بیشتر آشنا خوا هیم شد.

تاریخچه مسجد حنانه نجف
تاریخ همیشه قصه آدرس مسجد قبا مشهد های جالبی در باره مسجد حنانه برای بیان کردن دارد. روایات و ماجرا هایی که به روشنی آرم دهنده فلسفه اسم مسجد هم خواهد بود. علاوه بر ارتباطی که محل این مسجد سابق به ائمه و قرن ها پیش دارد، گمانه زنی های اکثری در ارتباط تولیدکننده مسجد و تاریخ ساخت آن وجود دارد. سال ها می باشد که این مسجد رزرو مسجد قبا مشهد گرانقدر در این جا تشکیل‌شده و قداست و احترام و قدردانی مردم را به خود جلب کرده است و از این رو تحقیقات بخش اعظمی در این زمینه انجام شده می‌باشد. مسنیون خاورشناس فرانسوی راجع به مسجد حنانه نجف می گوید: مسجد حنانه محل دفن جسد علی علیه السلام می باشد.

آرامگاه کمیل نیز رزرو مسجد قبا مشهد در مسیر نجف به کوفه، در حوزه‌ ثویه (حی الحنانه) نزدیک مسجد حنانه نجف اشرف جای‌دارد. کمیل بن زیاد نخعی از یاران شجاع امیرالمومنین و فرزندان او بود که حضرت علی (ع) دعای «خضر» را به کمیل فراگرفت و به دعای کمیل شهرت یافت. کمیل بعداز شهادت امیرالمومنین کنار امام حسن (ع) بود و در طی امامت امام حسین توسط دشمنان آن حضرت دستگیر شد. ابعاد در سال ۸۳ هجری قمری و در سن ۹۰ سالگی به دست حجاج و طبق پیشگویی امام علی به شهیدشدن رسیده هست. نشانی مسجد قبا مشهد وجود قبر همین فرد آرم از تاریخ سابق زمین گریان مسجد داراست.

تاریخچه مسجد حنانه نجف
وجه تسمیه مسجد حنانه نجف
معجزات این مسجد حنانه نجف برای بخش اعظمی از معتقدان ثابت شده است و گفته میگردد زمین مسجد دو بار در عزای ائمه (ع) زاری کرده است. این اتفاقات یک بار در طی تشییع امیرالمؤمنین (ع) و یک بار نیز بعد از اتفاق کربلا شکل داده است. جذاب است بدانید که وجه تسمیه مسجد نیز به همین علت می باشد. مضمون‌ حنانه در شماره تلفن مسجد قبا مشهد گویش عربی چرخ چاه است چون هنگام چرخاندن صدایی نرم شبیه به ناله می دهد. همچنین برخی نیز گفته اند نام این مسجد از «حنا»، نام دیگر قدیمی مسیحیان که در این محل قرار داشته، گرفته گردیده است. همچنین این مسجد تاریخی به مسجد رمز حسین یا مسجد الرأس نیز دارای اسم شماره تلفن مسجد قبا مشهد و رسم است.

استخاره در لغت یعنی طلب خیر یا مسجد قبا مشهد نه‌خواستن، و این در حقیقت دعا برای خیر از خداست. و اکثری از روایاتی که سفارش به استخاره می‌کند بدین معناست؛ یعنی دعا کنید و از خداوند خیر بخواهید.

معنای دیگری نیز دارااست که مشهورتر می باشد و آن این هست که انسان در کاری که می‌خواهد ایفا دهد چون منفعت آن را نمی‌تواند پیش بینی کند اول با مشورت و ژرف نشانی مسجد مشهد اندیشی کارایی می‌کند بفهمد اعمال‌دادن و یا انجام‌ندادن، کدام عالی می باشد. در حالتی‌که به فایده نرسید، و از طرفی کسی هم نیست که با آدرس مسجد قبا مشهد توکل به معبود پیش برود، برای وقار پیداکردن به استخاره متوسل میگردد و از پروردگار کمک می گیرد. این استخاره روشهای مختلفی دارااست

نماز استخاره ذات الرقاع به این شکل می‌باشد که:

هرگاه اراده کردی امری را، می‌گیری شش رُقعه (صفحه) را و می نویسی در سه رقعه از آن بسم الله الرحمن الرحیم خیره من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلان إفعل (به جای رزرو مسجد مشهد فلان بن فلان اسم خود و پدر خود را می نویسی) و در سه رقعه دیگر به جای إفعل می نویسی لاتفعل.

این شش رقعه را زیر مصلای خود گذارده و دو رزرو مسجد قبا مشهد رکعت نماز (مثل نماز صبح) بجا می‌آوری و چون نماز را تک تک کردی سجده می‌کنی و در سجود صد رتبه می‌گویی

استخیر الله برحمته خیره فی عافیه

پس می نشینی و میگویی: اللهم خیر لی و اختر لی فی جمیع أموری و یسیر منک و عافیه

پس دست می زنی به رقعه‌ها و آن ها را به هم مخلوط می کنی و یکی‌از یکی از بیرون می آوری

در شرایطی‌که ۳ إفعل پشت شماره تلفن مسجد مشهد سرهم بیرون آمد آن دستور را بجا می آوری که اراده کرده ای

در‌صورتی‌که ۳ لاتفعل بیرون آمد به جای نیاور آن فرمان را که نیت کرده ای

انواع نماز | نمازهای واجب شماره تلفن مسجد قبا مشهد و مستحب کدامند ؟

شخصیت امام باید ذیل کنترل دقیق وی قرار گیرد، و از نزدیک مسجد قبا مشهد هم از درون و هم از خارج این کنترل بر او اجرا خواهد شد، تا آنکه کم کم راه برای نابود ساختن وی به شیوه های مخصوصی هموار شود. به عنوان مثال همان گونه که گفتیم یکی از انگیزه های مامون در وصلت دخترش این بود که در زندگی داخلی امام مراقبی را بگمارد که هم آیتم باور او باشد و هم جلب اتکا بنماید.

چشمداشت مامون از به دست آوردن بیعت برای ولایتعهدی امام رضا(ع) پشتیبانی هدفهایی بود که به اجمال ذیلا بیان میشود:

نخستین غرض:
حس آدرس مسجد قبا مشهد ایمنی از خطری که او را از سوی شخصیت امام رضا(ع) تهدید می کرد. شخصیتی معدود که نوشته های علمیش در شرق و غرب نفوذ فراوان داشت و نزد خاص و عام - به اعتراف مامون - از همگی محبوبتر بود. در صورت ولیعهدی، او دیگر نمی توانست مردم را به شورش یا هر گونه حرکت دیگری بر ضد حکومت، دعوت کند.

مقصود دوم:
شخصیت امام باید تحت کنترل دقیق وی قرار گیرد، و از نزدیک هم از درون و هم از خارج این کنترل بر او اعمال شود، تا آنکه به ندرت رویه برای نابود ساختن وی به شیوه های مخصوصی هموار خواهد شد. به عنوان مثال همان گونه که گفتیم یکی انگیزه های مامون در ازدواج دخترش این بود که در زندگی داخلی امام مراقبی را بگمارد که هم آیتم یقین او باشد و هم جلب متکی بودن بنماید.

افزون بر این، چشمهای دیگری نیز از سوی مامون برای نگهداری امام رضا گماشته شده بودند که آحاد حرکات و جاری ساختن او‌را گزارش می کردند. یک کدام از آن‌ها «هشام بن ابراهیم راشدی » بود که از نزدیکان امام به شمار رفته، کارهایش تمامی به دست وی جاری ساختن می گرفت. اما هنگامی که امام را به مرو بردند، هشام با ذوالرئاستین و مامون تماس رزرو مسجد قبا مشهد گرفت و موقعیت ویژه خود را به آنها عرضه کرد. مامون نیز او را بعنوان نگهبان امام قرار داد. از آن پس فقط کسی می توانست امام را ملاقات کند که هشام می خواست. در نتیجه، دوستان امام کمتر به او دسترسی پیدا می کردند. . . » (1)

هدف سوم:
مامون می خواست امام چنان به او نزدیکی پیدا کند که براحتی بتواند او‌را از زندگی اجتماعی محروم ساخته، مردم را از او بدور بگرداند. تا آنان تحت تاثیر نیروی شخصیت امام، علم، حکمت و درایتش قرار نگیرند.

از این مهمتر آنکه مامون می خواست امام را از شیعیان و دوستانش نیز غیروابسته سازد تا با قطع رابطه شان با او به پراکندگی افتند و دیگر نتوانند دستورهای امام را دریافت شماره تلفن مسجد قبا مشهد نمایند.

6. «مسجد»، جهت قبله برای عبادت کلیه مسلمانها عالَم می گردد، در یک فرصت «مسجد الاقصی» و در زمانی «مسجد الحرام»: (فَلَنُوَلِّینَّکَ قِبْلَهً تَرْضَـهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَه) (8) ؛ اینک تو‌را به سوی قبلهای که از آن خشنود باشی، باز میگردانیم، پس روی خود را به سوی الحرام کن، و هر جا باشید روی مسجد قبا مشهد خود را به سوی آن بگردانید.
7. دو رسول الهی مسئول عصمت و طهارت خانه آفریدگار می شوند: و ما به ابراهیم و اسماعیل فرمان کردیم که: خانه من را برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه نمایید.
و این آیه نشانه عظمت و شرافت «مسجد» به خصوص الحرام است که خادمان آن از وارستهترین افراد زمان خود، گزینش میشوند؛ کما این که خدمتگزاری در مسجد الحرام یکی از افتخارات مهم عرب جاهلی (9) بوده می‌باشد .
8. به دلیل قداست و اهمیتی که اسلام به مسجد میدهد، قرآن می‌فرماید: (یـبَنِیءَادَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِد) (10)؛ ای فرزندان انسان! زینت خود را هنگام رفتن به مسجد، با خود آدرس مسجد قبا مشهد بردارید. که از این آیه، لزوم نظافت و بهداشت و زینت کردن هنگام رفتن به مسجد، به کار گیری می‌گردد.
9. در بلندی و عظمت و رده مساجد همین بس که خدا می‌فرماید: (فِی بُیوت أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَیذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ…) (11)؛ [این چراغ پرفروغ الهی] در خانههایی قرار دارد که خداوند اذن فرموده دیوارهای آن را بالا ببرند [تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در پشتیبانی باشد]؛ خانههایی که نام معبود در آن ها برده می گردد. با دقت بدین که مراد از «بیوت» هر کانونی است که به دستور خدا برپا گردیده‌است، و نام پروردگار در آن برده می‌گردد و هر صبح و شام مردانی با ایمان در آن خانهها سرگرم ذکر خدایند. به تفسیر مرحوم علامه طباطبایی، «از مصادیق یقینی این «بیوت» مساجد می‌باشد» که به اذن پروردگار رده و عظمت بلندی یافتهاند(12). و این همه، تنها رزرو مسجد قبا مشهد بخشی از آیاتی بود که التفات «مسجد» را میتوان از آن بهره مند شد، اما در روایات، که دریایی از لغت ها نورانی امامان میباشد، وادی دیگری است که فرصت آن نیست (13).
———————————————————————-
1. حج، آیه40.
2. روحانی صدوق، أمالی صدوق، ص293، ح8؛ همان، تعبیر المیزان، ج20، ص49.
3. بقره، آیه114.
4. همان، تفسیر نمونه، ج1، ص411.
5. توبه، آیه17.
6. ر.ک: همان، ج7، ص314.
7. اسراء، آیه1.
8. بقره، آیه144.
9. ر.ک: توبه، آیه19.
10. اعراف، آیه31.
11. نوروفروغ، آیه36.
12. تعبیروتفسیر المیزان، ج15، ص126؛ ر.ک: تعبیر و تفسیر نمونه، ج14، ص481.
13. ر.ک: محمدی ری شهری، ترازو شماره تلفن مسجد قبا مشهد الحکمه، ترجمه حمید رضا شیخی، ج5، ص2390؛ خسرو تقدسینیا، مسجد در آینه قرآن و روایات.

تشکیل آرامگاه در کشور‌ایران و همان بافت مسجد قبا مشهد یک‌سری بنیادی این آرامگاه ها را نمی اقتدار تیجه دو ادله مهم دانست:
۱- عکس العملی در مقابل نهی آزار دهنده تشکیل داد بقعه از سوی آئین اسلام

۲- کارایی برای گرامی داشتن وظایف مذهبی، آن هم در عین در نظر نگرفتن آن ها.

با اعتنا به‌این لحاظ، معمول ترین روش برای رویا رویی با نهی اسلامی تشکیل داد بقاع، این بود که یک آرامگاه پر اسم و رسم را بخشی از یک مجتمع همگانی جلوه دهند. با این فعالیت آرامگاه به صورت مؤثری رنگ تقدس به خویش می گرفت که‌این تقدس نشات گرفته از بناهای فرعی همسایه آن مانند مسجد، مکتب، رباط و … بود.
قابل ذکر میباشد که بر اساس منابع اسلامی بشر بعداز مرگ نیز قادر است با به مکان گذاشتن بناهای عام المنفعه و همان باقيات الصالحات، اجر و آمرزش سرازیر و ابدی قسمت آدرس مسجد قبا مشهد خویش نماید، براین اساس درنظر اشخاصی که مشتاق جاوید ساختن اسم خویش بودند و درعین درحال حاضر می خواستند دینداری خود را علامت دهند و یا این که با کمپانی در شغل های نه، کفاره گناهان خویش را بپردازند، تاسیس اینگونه بناهایی در نزدیکی حرم شان، شایسته ترین نحوه ممکن برای نیل به اهدافشان به شمار میرفت.
در شرایطی که چه ممکن میباشد این عقیده در تشکیل دسته های آرامگاهی بخصوص در نوع سیاسی و غیر مذهبی آن تا حدودی مصداق داشته باشد البته به حیث نمیرسد که دلایل فوق به تنهایی باعث به ایجاد کرد این شرکت ها گردیده باشد و بعضی کارداران تاریخی و عرفانی دیگر میبایست نقش اساسی تری در این مورد اعمال کرده باشند.
مورد های تکوین معماری آرامگاه در کشور ایران
در دوران قبل از اسلام، هیچ نوع نشان مهمی از اثر ها آرامگاه پر اسم و رسم که جداگانه سازه گردیده باشد، نیست.

آرامگاه پر اسم و رسم کورش در پاسارگاد رزرو مسجد قبا مشهد استثنایی میباشد. به‌این روش، وقتی که اسلام به کشور‌ایران آمد هیچ سنت آرامگاهی وجود نداشت تا الهام قسمت تمایل مسلمان‌ها برای تاسیس اینگونه بناهایی باشد. خیر فقط فقدان فیزیکی این مثال های معمولی معماری حایل روش پیشرفت ساختمان های آرامگاهی می‌شد. بلکه اسلام بنیادی دقیقا از هر سیرتکامل یادگاری قانونی برای مردگان روگردان بود.

رسول اسلام، حضرت محمد (ص)، خویش توصیه کرده بود که گور ها هم سطح زمین باشند، آسانی ای که نبی به مومنان پیشنهاد می کردند، هم طرف اعراب و هم از جانب ایرانیان رعایت نشد.

آرامگاه که عملی به طور کامل شیعه وار میباشد، از سنت دیرپای اسلامی که طبق آن مکانی می توانست تحت عنوان مسجد گزینه استعمال قرار گیرد. این‌راه ترسیم تا حدی با ترویج اسلام راجع‌به جهاد رابطه داراست. در جمهوری اسلامی ایران فعالترین مرز با عالم شرک، فارغ از زیرا و چرا در شمال شرقی در زمان آسیای مرکزی قرار داشت. دقیقا در شماره تلفن مسجد قبا مشهد همین جا، بیشترین آرامگاه در کشور‌ایران یافت می‌گردد.

زینت کردن به هنگام آمدن در مسجد، به عنوان مسجد قبا مشهد مثال آداب مسجد میباشد که در قرآن کریم ومهربان و احادیث معصومان (ع) بر آن توکل شد‌ه‌است. در روایاتی که از معصومان (ع) رسیده میباشد، اموری تحت عنوان مصداق و معنای زینت نام برده که به بعضا از آنان اشاره می گردد:

در تعبیر عیّاشی در تحت آیه 31 از سوره اعراف از امام راستگو (ع) ماجرا گردیده‌است که فرمود: «منظور از زینت، ائمّه میباشد».[7]

مرحوم علاّمه طباطبایی (ره) در «المیزان»، بعد از بیان این داستان می‌گوید: «ممکن میباشد خواسته از ائمّه درین ماجرا، ائمّه جماعات باشد. زیرا زمانی مؤمنان، امام آدرس مسجد قبا مشهد را در مسجد جلو قرار داده و به او اقتدا می نمایند، مایه زینت نماز میباشد و ممکن میباشد منظور از ائمّه، ائمّه معصومان (ع) باشند».[8]

البته به تناسب حکم و زمینه ظاهراً خواسته از ائمّه، به عبارتی ائمّه جماعات میباشد؛ به این دلیل که بنابر احتمال دوّم معنای آیه شریفه آن میباشد که: «ولایت ائمّه (ع) مایه زینت نماز میباشد»، در حالی که ولایت ائمّه (ع) از زینت بسی بلندتر و والاتر و به منزله روح و جان نماز و مسجد؛ بلکه همگی فرایض و واجبات شرعی میباشد.

تعبیروتفسیر دیگری که در احادیث برای زینت وارداتی میباشد، این میباشد که: در تعبیروتفسیر عیّاشی از خیثمة بن ابی خیثمة داستان گردیده‌است که: «امام حسن مجتبی (ع) وقتی که به نماز می ایستاد، شایسته ترین خرقه­های خویش را میپوشید. کسی به وی پهنا کرد: ای فرزند فرستاده پروردگار! چرا شایسته ترین خرقه­هایتان را به هنگام نماز میپوشید؟ فرمود: پروردگار زیباست و زیبایی را دوست می‌دارد. اینجانب هم برای پروردگارم خویش را قشنگ می­کنم. خدا خویش فرموده میباشد: «زینت خویش را در هر نماز (یا این که مسجدی) به یاروهمدم داشته باشید»، اینجانب هم دوست دارم که شایسته ترین لباسم را بپوشم». [9]

لذا فقهای اسلام با استناد به همین سیرتکامل احادیث، یکی‌از مستحبّات ورود به مسجد را پوشیدن خرقه­های بهتر بیان کرده اند.[10]

روحانی طبرسی نیز در «مکارم الاخلاق» از فرستاده معبود (ص) نقل نموده است که آن حضرت در تحت آیه شریفه آیتم دعوا فرمود: «منظور از زینت، آن میباشد که زمانی که به در مساجد می رسید، کفش­های خویش را رسیدگی نمائید (مبادا کثیف به نجاست باشد)»، البتّه این پژوهش جنبه احتیاطی دارااست و عملی مستحبّ میباشد، البته کثیف کردن مسجد به نجاست، حرام و برطرف نمودن نجاست از آن واجب فوری میباشد.

یکی‌از دیگر از مصادیق زینت نمودن رزرو مسجد قبا مشهد در احادیث را، به کارگیری رایحه و بوی خوش به هنگام مسجد رفتن می اقتدار شمرد. در حدیثی از امام راست گو (ع) آمده میباشد: امام سجّاد (ع) در شبی سرد در حالی که ردا و عمامه­ای از خز پوشیده و بوی خوش نیز استفاده کرده بود، به خادم خویش عکس العمل نمود. خادم پهنا کرد: فدایت نحس در‌این ساعت از شب با این هیئت پسندیده به کجا می‌روید؟ امام سجّاد (ع) فرمود: به مسجد جدّم رسول (ص) به خواستگاری حورالعین از پروردگار عزّ و جلّ میروم».[11]

این حدیث شریف گویای آن میباشد که به کارگیری بو به هنگام داخل شدن به مسجد، مناسب و زینت به حساب آورده می شود.

در حدیث دیگری واردشده که از امام درستگو (ع) در زمینه‌ی صحبت معبود متعال که می‌فرماید: «زینت خویش را در هر مسجدی به یار و همدم داشته باشید»، سؤال کردم. امام (ع) فرمود: منظور از زینت، کتف کردن موی در هر نماز واجب و مستحبّی میباشد».[12]

البتّه اموری که درین احادیث تحت عنوان معنای زینت مذکور، هیچ کدام جنبه تعیینی ندارد. بلکه منظور، ذکر مصادیق زینت میباشد؛ لذا در احادیث گوناگون کارها متفاوتی تحت عنوان معنای زینت مذکور میباشد؛ براین اساس می­اقتدار اظهار کرد: به کار بستن از هرگونه زینتی که از منظر دینیً و یا این که عرفاً نکوهیده نباشد، در شماره تلفن مسجد قبا مشهد نماز و مسجد مناسب است.

با اين كه رواياتى زنان را از رفتن به جمعيت ها مسجد قبا مشهد بازداشتن كرده اند, ولی رفت و آمد زنان به مسجد با رعايت عفت و حيا چه بسا پسنديده و داراى فضيلت است .
ولى حضور ناسالم زنان در مساجد و صحنه هاى ديگر اجتماعى همين طور مردان هم نه صرفا ستايش نشده بلكه مورد مذمت قرار گرفته می باشد .
لذا, رفتن به مسجد بستگى به انگيزه هاى درونى شخص دارد و مسجد قبا مشهد اين فرقى ندارد كه براى زنان باشد يـا مـردان .
بـراى روشن تر شدن اين مضمون‌ به روايتى كه از امام باقر يا صادق (ع ) به دست ما رسيده توجه كنيد: ((عـن احـدهـمـا (ع ) قال : دخل رجلان المسجد, احدهما عابد والاخر گناه کار .
فخرجا من المسجد والـفاسق صديق والعابد گناهکار و ذالك انه يدخل العابد المسجد مدلا بعبادته يدل قیمت فتكون فكرته فـي ذالـك و تـكـون فـكـره الـفـاسـق فـي الـتندم على فسقة و يستغفراللّه عزوجل مما صنع من الذنوب ...)). ((74)) امـام بـاقـر يـا صـادق (ع ) مى فرمايد: دو مرد كه يكى عابد و يكى فاسق بود به مسجدداخل شدند.
هنگام بيرون آدرس مسجد قبا مشهد رفتن از مسجد, فاسق درستگو عابد بدكار گشته بود, زيراعابد بر آن بود كه گريه و زارى خود را رزرو مسجد قبا مشهد به ديگران آرم دهد (ريا كند), ولى گناهکار درانديشه گريز و رهايى از فسق خود بود و طلب آمرزش او به خیال و خاطر گناهانش بود)). بـنـابـراين , آن چه اصلی می‌باشد , داشتن انگيزه هاى الهى و اخلاص در شغل هست .
در حالتی که زن يا مردى با انـگـيـزه هاى فاسد عملى را ایفا دهد نه تنها موجب ثواب نيست , بلكه به انجام نيك ديگر او نيز زيان رسانده می باشد .
2ـ اهميت و لزوم مصونيت زن از هر گونه اسیب : از جـمله جواب هايى كه مى توان به روايات منع خروج زنان به مسجد داد اين است كه : اين سخنان از مـعصومين (ع ) به اين علت بيان شده كه توده اى از افراد بر رمز منش هامى نشستند و زنان را گزینه آزار و تـعرض خود قرار مى دادند و ائمه معصومين (ع ) نيزجهت مصونيت زنان از هرگونه تعدی , توصيه برماندن در خانه نمودند.
در شـاءن نـزول آيـه شـريفه ((يا ايهاالنبى قل لازواجك و بناتك و نساءالمؤمنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذالك ادنى ان يعرفن فلا يؤذين و كان اللّه غفورارحيما)). ((75)) اى پـيـامـبر! به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو كه روسرى هاى بلند خود را برخويش فرو افـكـنـند.
اين كار براى اينكه شناخته شوند و گزینه آزار قرار نگيرند مناسب تراست خداوند همواره آمرزنده و مهربان می‌باشد )). نشانی مسجد قبا مشهد آمده هست : ((گـروهى از منافقان , اوايل شب كه هوا تاريك مى شد در كوچه ها و معابر مزاحم زنانى كه جهت اقامه نماز به مسجد مى رفتند مى شدند.
آفریدگار اين آيه را نازل فرمود وبه نبی خداوند (ص ) امرکرد كه به همسران و دختران خويش و زنان مؤمنين بگويد كه سوای جلباب و روسرى از خانه خارج نشوند)). ((76)) بنابراين , وجود عدم امنيت در جامعه و اهميت و لزوم مصونيت زن از هرگونه تجاوز,اسلام امر به حفظ عفاف و حجاب و پوشش داده می‌باشد .
علامه شهيد مطهرى در رزرو مسجد قبا مشهد كتاب گران بها ((مسئله عفاف و حجاب )) در اين باره آورده و پاسخ آن كسانى كه علت عفاف و پيدايش آن را زير سؤال برده اند, داده می باشد .
ايشان در بخشى از سخنان خويش آغاز پيدا شدن عفاف و حجاب را اين گونه بيان مى كنند.
((مـسـلـما عفاف هاى افراطى و عقايد افراطى درباره پوشيدن زن معلول همين نوع جريان هاى تـاريـخـى هست ... پس اين دعا كه در عصر ما امنيت ناموسى كامل در دانا برقرار است و صاحبان نواميس بايد از اين حیث خاطرشان عده باشد ياوه اى بيش نيست )). ((77)) 3ـ عموميت روايات : گـذشـتـه از دلايلى كه تاكنون بدان استناد شد, شماره تلفن مسجد قبا مشهد روايات زيادى از طريق ائمه معصومين (ع ) به ما رسـيده هست , مبنى بر اين كه مسجد متعلق به تمام مردم اعم از زن و مردهست .
با كمى توجه در روايات ذيل , زمينه مناسب ترى را مهیا مى كند و ميان مرد و زن هيچ گونه تفاوتى قائل نشده اند, چـرا كـه کلمه هـايى مانند, مؤمن , متقين , ممانعت نكردن و جزآن , اختصاص شماره تلفن مسجد قبا مشهد به گروهى ندارد و براى عموم مسلمانها هست .

آب زمزم، آبی رنگ میباشد که در چشمه‌ای به همین مسجد قبا مشهد اسم در مقبره مکه و در اطراف کعبه سرازیر میشود. هاجر همسر ابراهیم(ع) مسافت کوه صفا و مروه را هفت توشه پیمود در‌حالتی که اسماعیل تشنه و شیر هاجر کم آب گردیده بود. آن‌گاه جبرئیل بر وی نازل شد بر زمین کوبید و به اقتدار الهی آب از به عبارتی جا فوران زد. هاجر به آب سرازیر اعلام کرد زمزم در معنای بایست. این آب مقدس و برکت‌نصیب در اسلام التفات ویژه‌ای داراست. منشأ آب زمزم: آب زمزم از چاهی در بقعه مکه به اسم "چاه زمزم" به دست می آید. این چاه باستانی واقع در اطراف کعبه میباشد و دارنده منشأ دیرین میباشد. از آب این چاه در سراسر تاریخ اسلام آدرس مسجد قبا مشهد استعمال می‌گردد.

14.صفا و مروه

اسم دو کوه خرد در کنار مسجدالحرام میباشد. عملکرد بین این دو کوه، از اجرا حج تمتع و عمره مفرده میباشد. صفا در زیر کوه ابوقبیس و در سمت جنوب شرقی کعبه و نقطه شروع کوشش به حساب میآید. مروه نیز کوهی خرد و هم‌جوار کوه قعیقعان میباشد که در سمت شمال شرقی کعبه قرار گرفته و پایان عملکرد به شمار میاید. به مسافت دربین دو کوه رزرو مسجد قبا مشهد صفا و مروه مسعی گفته میشود.

پیشینه تاریخی کوه‌های صفا و مروه در احادیث به فرصت هبوط حضرت انسان(ع) بازگردانده شد‌ه‌است. در حدیثی از امام راستگو(ع) گفته شده که «صفا را صفا نامیدند، بدان جهت که بشرِ برگزیده بر آن فرود آمد، پس برای این کوه نامی از نام انسان را تعیین کردند خدا (عزوجل) می فرماید: «ان اللّٰه اصطفی انسان و نوحاً...» و حوا بر مروه فرود آمد و مروه را مروه نامیدند؛ چون زن بر آن فرود آمد پس نامی از مراه برای این کوه برگزیدند.

احادیث دیگر آوازه این دو کوه را به بعدازظهر حضرت ابراهیم(ع) لینک و پیوند می زنند. بنابر ماجرا از ابن عباس اولیه هر کس فی مابین صفا و مروه دوید مامان اسماعیل بود و به‌دنبال هفت جايگاه آمد و شد‌ هاجر فی مابین صفا و مروه، تلاش، سنّت شد و نخسین بار ابراهیم هم پا با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را اجرا دادند. پیامبران شماره تلفن مسجد قبا مشهد دیگر در زیارت کعبه این کار را نجام می‌دادند.